VELIKI DOPRINOS JOVANA ĐORĐEVIĆA SRPSKOJ KULTURI
Jovan Đorđević (1826–1900) bio je srpski intelektualac, dramski pisac i kulturni radnik koji je značajno uticao na razvoj srpskog pozorišta i nacionalne kulture.
Rođen u Senti, Đorđević se školovao u Novom Sadu, Segedinu i Pešti, gde je studirao filozofiju. Bio je član Srpske akademije nauka i umetnosti, kao i aktivan u Matici srpskoj, gde je obavljao funkcije sekretara i urednika “Letopisa Matice srpske”. Takođe je bio urednik lista “Srpski dnevnik”.
Kao veliki zastupnik pozorišne umetnosti, Đorđević je inicirao osnivanje Srpskog narodnog pozorišta (SNP) u Novom Sadu 1861. godine, uz podršku istaknutih ličnosti poput Svetozara Miletića i Jovana Jovanovića Zmaja. Bio je prvi upravnik SNP-a, gde je uređivao repertoar, pisao i prevodio dramska dela, uključujući Šilerovu tragediju “Spletka i ljubav”, koja se izvodila do 1952. godine. Tokom njegovog mandata, u SNP-u je prikazano preko 100 premijera.
Njegov rad u Novom Sadu privukao je pažnju kneza Mihaila Obrenovića, koji ga je 1869. godine pozvao u Beograd da osnuje i vodi Narodno pozorište. Danas, najveća scena u Srpskom narodnom pozorištu nosi njegovo ime.
Pored pozorišnog rada, Đorđević je 1872. godine napisao tekst pesme “Bože pravde” za pozorišnu predstavu “Markova sablja”, koja je izvedena u čast punoletstva kneza Milana Obrenovića. Muziku je komponovao Dvorin Jenko. Zbog svoje melodičnosti i patriotskog duha, pesma je 1882. godine postala zvanična himna Kraljevine Srbije, a kasnije i Kraljevine SHS i Kraljevine Jugoslavije. Nakon Drugog svetskog rata, himna je zamenjena, ali je 2006. godine vraćena kao zvanična himna Republike Srbije.
Đorđevićev doprinos srpskoj kulturi i pozorištu ostaje značajan, a njegova dela i dalje imaju važnu ulogu u nacionalnom identitetu.
Autor: STV
Foto: Vikipedia
